چگونه از شر بیماری پوست مرغی خلاص شویم؟

پوستی صاف و یکدست یکی از فاکتورهای مهم زیبایی در افراد به شمار می‌رود. درمان جای جوش، لک و آکنه دغدغه بسیاری از افرادی است که می‌خواهند پوستی سالم و زیبا داشته باشند. یکی از بیماری‌های شایع پوستی برجستگی‌های کوچک و خشنی هستند که با نام پوست مرغی یا کراتوزیس پیلاریس شناخته می‌شوند. این برجستگی‌ها معمولا در قسمت بازو، ران، گونه و باسن مشاهده می‌شوند و علل مختلفی در بروز آن‌ها نقش دارد. درمان بیماری پوست مرغی معمولاً لازم نیست، زیرا این بیماری خود به خود بهبود می‌یابد. با این حال، برخی روش‌ها می‌توانند به بهبود ظاهر پوست کمک کنند.

به طور کلی، بیماری پوست مرغی یک بیماری بی‌خطر است که هیچ عارضه‌ی جدی‌ ایجاد نمی‌کند. با این حال، می‌تواند باعث ناراحتی و کاهش اعتماد به نفس فرد شود. با رعایت برخی نکات می‌توانید به بهبود ظاهر پوست و کاهش علائم این بیماری کمک کنید. در این مقاله سعی داریم شما را با این عارضه و علل ایجاد آن آشنا کرده و راه‌های درمان پوست مرغی و دستیابی به پوستی صاف و بدون نقص را توضیح دهیم.

پوست مرغی چیست؟

بیماری کراتوز پیلاریس برای سلامتی کاملا بی‌ضرر بوده و صرفا ظاهر پوست را نازیبا نمایان می‌کند. برجستگی‌های کوچک که ظاهری شبیه جوش دارند در واقع سلول‌های مرده‌ پوست هستند که موجب مسدود شدن فولیکول مو می‌شوند. پوست مرغی در فصول سرد و به دلیل خشکی پوست تشدید شده اما موجب خارش و ناراحتی نمی‌شود. علت این نام گذاری به دلیل شباهت آن به پوست مرغ بوده و موجب حالتی شبیه دون دون و پوست مرغ می‌شود. این عارضه معمولا واگیردار نبوده و می‌تواند در هر سنی اتفاق بیفتد.

تغییرات هورمونی در دوران بلوغ و بارداری نیز در بروز این عارضه نقش مهمی ایفا می‌کنند. این عارضه معمولا تا سن 30 سالگی به طور طبیعی برطرف می‌شود. کراتوز پیلاریس در نقاطی از بدن که فولیکول مو وجود دارد ظاهر می‌شود و اگر میزان آن بیش از حد باشد ساعد و ساق پا را هم دربرمی‌گیرد. علائم بیماری پوست مرغی عبارتند از:

• برجستگی‌های کوچک و خشن روی پوست
• رنگ برجستگی‌ها معمولاً سفید، صورتی یا قرمز است
• برجستگی‌ها معمولاً خارش‌دار نیستند، اما ممکن است در برخی افراد خارش ایجاد کنند
• دانه‌های کوچک بدون درد، روی دست‌ها، گونه‌ها، ران‌ها و باسن

علت پوست مرغی شدن بدن

تجمع کراتین در منافذ پوست موجب پوست مرغی شدن آن می‌شود. کراتین یک پروتئین است که در لایه‌های بیرونی پوست یافت می‌شود. کراتین به طور طبیعی از پوست جدا شده و سلول جدید جایگزین آن می‌شود اما در این عارضه کراتین به طور غیر طبیعی در منافذ جمع شده و باعث ایجاد برجستگی‌های خشن و کوچکی می‌شود که پوست را ناهموار می‌کند. این حالت موجب برجسته شدن پوست شده و از رشد مو و خارج شدن آن از پوست جلوگیری می‌کند.

علت دقیق این تجمع کراتین هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما عوامل مختلفی در بروز آن نقش دارند، از جمله:

ژنتیک: بیماری پوست مرغی یک بیماری ژنتیکی است و معمولاً در خانواده‌ها دیده می‌شود. این بدان معناست که اگر یکی از والدین شما به این بیماری مبتلا باشد، احتمال ابتلای شما به آن نیز بیشتر است.

خشک شدن پوست: پوست خشک بیشتر مستعد ابتلا به بیماری کراتوز پیلاریس است. این به این دلیل است که پوست خشک بیشتر مستعد تجمع کراتین است.

عوامل محیطی: قرار گرفتن در معرض آب و هوای سرد یا خشک می‌تواند باعث خشک شدن پوست و تشدید این عارضه شود.

برخی داروها: برخی داروها مانند داروهای ضدبارداری خوراکی و داروهای شیمی‌درمانی می‌توانند باعث خشک شدن پوست و تشدید بیماری پوست مرغی شوند.

راه‌های درمان پوست مرغی

برای این عارضه درمان یک شبه و کاملی وجود ندارد اما راه‌هایی وجود دارد که به کاهش آن کمک کرده و یا از بروز آن جلوگیری می‌کند. درمان کراتوز پیلاریس زمان‌بر بوده و ممکن است ماه‌ها طول بکشد. اما مداومت بر درمان می‌تواند حالت زبری پوست را از بین برده و آن را نرم و لطیف جلوه دهد. در صورت مشاهده علائم پوست مرغی بهتر است به پزشک مراجعه کنید زیرا درمان‌های خانگی ممکن است برای همه افراد موثر نباشد و درمان‌های دارویی نیز می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد.

راهکارهای پیش گیرانه‌ای برای درمان پوست مرغی وجود دارد از جمله مرطوب کردن پوست به طور منظم. همچنین باید از حمام کردن بیش از حد خودداری کرده و از صابون‌های خشن استفاده نکنید. بهتر است از قرار گرفتن در معرض آب و هوای سرد یا خشک خودداری کنید. در ادامه به راه‌های درمان این عارضه می‌پردازیم.

درمان پوست مرغی با محصولات مراقبتی

• لوسیون و مرطوب کننده

مرطوب کردن پوست موجب کاهش خشکی و بهبود ظاهر برجستگی‌های پوست می‌شود.  پیشنهاد می‌کنیم از روغن یا کرم درمان پوست مرغی بدون چربی استفاده کنید. بهتر است بعد از حمام پوست را به طور منظم با محصولاتی نظیر لوسیون بدن بیوآکوا مرطوب کنید. این محصول فاقد چربی بوده و در نگه‌داری طولانی مدت رطوبت بسیار موثر است. می‌توانید از کرم‌های مرطوب کننده حاوی هیالورونیک اسید یا اوره نیز استفاده کنید.

از دیگر محصولات موثر در رفع خشکی پوست و پیشگیری از عارضه پوست مرغی کره بدن نوتلا است که قدرت آبرسانی بالاتری نسبت به لوسیون داشته، بدون برجای گذاشتن بافت چربی بر روی پوست از آسیب‌های ناشی از خشکی پوست جلوگیری کرده و برای استفاده بر روی نواحی مختلف بدن مناسب است. درمان این بیماری مبتنی بر روش‌هایی است که حالت زبری پوست را از بین برده و آن را نرم و لطیف کند.

• اسکراب یا لایه‌بردار

لایه‌برداری منظم از پوست موجب از بین رفتن سلول‌های مرده پوست شده و به باز شدن منافذ کمک می‌کند. لایه‌برداری از احتمال تجمع کراتین در زیر پوست جلوگیری کرده و به بهبود ظاهر پوست کمک می‌کند. نمک ماساژ روغن دار و لایه بردار هسپر از جمله محصولات لایه‌بردار قوی برای پوست مرغی بوده که به تمیز شدن منافذ  کمک کرده و به آرامی پوست مرده را از بین می‌برد. البته به خاطر داشته باشید که در این کار افراط نکنید تا پوست تحریک نشده و سلامت خود را حفظ کند.

• شامپو بدن

علاوه بر لایه‌بردارها، شامپو بدن نیز می‌تواند به مرطوب نگه داشتن پوست کمک کند. خشکی پوست عامل تشدید کننده پوست مرغی است بنابراین شامپو بدن‌هایی که حاوی اسیدهای چرب ضروری هستند، می‌توانند به حفظ رطوبت پوست و مرطوب نگه داشتن آن کمک کنند. شامپو بدن به لایه‌برداری پوست کمک کرده و موجب از بین رفتن سلول‌های مرده پوست می‌شود. شامپو بدن‌هایی که حاوی اسید سالیسیلیک، اسید لاکتیک یا اسید گلیکولیک هستند، می‌توانند به لایه‌برداری پوست کمک کنند.

• استفاده از رتینول

رتینول شکل مصنوعی ویتامین A است که از بسته شدن منافذ فولیکول مو ممانعت می‌کند.  رتینول به باز کردن منافذ پوست و کاهش تولید سلول های پوستی مرده کمک می کند. این امر می تواند به بهبود ظاهر برجستگی های پوست مرغی کمک کند. رتینول به شکل موضعی در مدت 12 هفته موجب بهبود قابل توجهی در ظاهر کراتوزیس پیلاریس خواهد شد. رتینول معمولاً به صورت کرم یا ژل موضعی استفاده می شود. برای بهترین نتیجه، باید رتینول را به طور منظم و طبق دستور پزشک استفاده کنید. ترتینوئین و تازاروتن نمونه‌هایی از رتینوئیدهای موضعی هستند.

سایر روش‌های درمان پوست مرغی

• لیزر درمانی

لیزر موجب بهبود تغییر رنگ پوست و کاهش تورم می‌شود. در این روش لیزر به فولیکول مو تابیده شده و رشد مو متوقف می‌شود. به این صورت دیگر کراتین موجب انسداد منافذ نشده و این امر به بهبود برجستگی‌های پوست مرغی کمک می‌کند. لیزر درمانی معمولاً به صورت یک دوره درمانی شامل چندین جلسه انجام می شود. تعداد جلسات مورد نیاز به شدت بیماری پوست مرغی بستگی دارد. روش لیزر درمانی در مقایسه با روش‌های مراقبتی هزینه بیشتری دارد.

• حمام آب گرم

حمام آب گرم در مدت زمان کوتاه به بسته شدن منافذ کمک کرده و داغی آب موجب از بین رفتن چربی‌های پوست می‌شود. توجه داشته باشید که حمام طولانی مدت موجب خشکی بیشتر پوست شده و علائم پوست مرغی را تشدید می‌کند. بهتر است پس از حمام از لوسیون و کرم‌های مرطوب کننده مناسب جهت جلوگیری از خشکی پوست استفاده کرده و از خاراندن و تحریک پوست خودداری کنید.

سخن آخر

بیماری پوست مرغی (keratosis pilaris) یک بیماری پوستی شایع است که با برجستگی های کوچک و زبر روی بازوها، ران ها و باسن مشخص می شود. این برجستگی ها به دلیل انسداد فولیکول های مو ایجاد می شوند. در این مقاله به شرح علائم این بیماری و علت بروز آن پرداختیم. همچنین راه‌های درمان آن را توضیح دادیم. در صورتی که پوست حساسی دارید و یا درمان‌های گفته شده به کمتر شدن شدت بیماری کمک نکرده با پزشک متخصص در این زمینه مشورت کنید.

منابع: clevelandclinic